بسم الله الرحمن الرحيم

عن أبي عبد الله عليه السلام أنه قال: أبى الله أن يجري الأشياء إلّا بأسباب، فجعل لكلّ شئ سبباً وجعل لكلّ سبب شرحاً وجعل لكلّ شرح علماً...

امام صادق می فرمایند: خدای متعال پرهیز میکنند از این که امور را به جریان و حرکت وادارند مگر با اسباب و دلایل مشخص، پس برای هر امری دلیلی قرار داده اند و برای هر دلیلی توضیحی قرار داده اند و برای هر توضیحی علم و معرفتی قرار داده اند.... 

بر طبق این حدیث مبارک که در کتاب شریف کافی از معتبرترین کتب حدیثی شیعه نقل شده است، و أحاديث مشابه به این حديث که کم نیستند، باید گفت که در این دنیا علاوه بر أمور معنوی، امور مادی نیز دخل و تصرف دارند، و این طور نیست که فقط با دعا و نیایش بتوان از تمام بلاها در امان بود.

خدای متعال بر طبق احادیث معتبر، کسانی را مراقبت می کنند که خودشان اقدامات اولیه را انجام داده باشند، النظافة من الإيمان یعنی بخش مهمی از دینداری، در تعقل و مراقبت ظاهری می باشد، از شما حرکت از خدا برکت نیز به همین معنی است، اگر قرار بود که خدای متعال در تمام لحظات و مشکلات در کار دنیا و علت های دنیایی دخل و تصرف کنند و با معجزه و کرامت، تمام بلاهای دنیایی را رفع میکردند، وظیفه ای برای انسان باقی نمی ماند، در حالی که خدای متعال بنده ای را دوست دارد که با تعقل و دانش، تلاش کرده و خود را از گرفتاریها و مشکلات برهاند و برای خود کسب معاش کند و زحمت بکشد و مراقبت کند، اگر بنده کار بندگی خود را به درستی انجام داد، خدا نیز لطف و رحمتش را شامل حال آن بنده می کند و کاستیها و نواقص او را برطرف میکند.

نه این که بنده خود را در معرض بیماری و بلا و مصیبت قرار بدهد و با دعا و توسل از خدا بخواهد بر خلاف روال طبیعی دنیا، او را از بیماری و گرفتاری رهایی دهد.

اسباب دنیایی و اسباب آخرتی دو بال برای رسیدن به کمال می باشند و هر کدام بدون دیگری ناقص و ناکارآمد می باشند.

با توجه به مطالب فوق، باید گفت که شرکت در مساجد و هیئات اگر موجب شیوع بیماری واگیر دار باشد، امری غیر متعارف می باشد، اما در صورتی که موارد بهداشتی و مراقبت های لازم و پیشگیری های ضروری انجام شده باشد، شرکت در اماکن عمومی از جمله مساجد و هیئات مذهبی معقول و بلا مانع می باشد.

والله العالم 

محمد علوی