برخی ویژگی های کتاب من لا یحضره الفقیه شیخ صدوق از نگاه حضرت استاد آیت الله مددی

1-تفاوت بین رُویَ با رَوی در کتاب فقیه: بر خلاف نظر اکثریت، رُویَ در کتاب فقیه دال بر ضعف روایت نیست چرا که شیخ صدوق در مقدمه کتاب خود تصریح میفرمایند که فقط روایاتی را نقل میکنند که از نظر وی قابل اعتماد میباشند، بلکه رُویَ به این معناست که طریق این روایت در مشیخه وجود ندارد و در مقابل رَوی به این معناست که طریق این روایت در مشیخه ی فقیه موجود میباشد.

2- تفاوت بین مشیخه ی تهذیب و مشیخه ی فقیه: مشیخه ی فقیه معظمش اجازات است و بکتب اصحاب طریق نوشته است در حالی که مشیخه ی فقیه معظمش اسناد است و به روایات اصحاب طریق نوشته است. ... ادامه مطلب

تفاوت بین حدیث شاذ و صحیح در نزد شیعه و اهل سنت در کلام آیت الله استاد سید احمد مددی

حدیث صحیح در نزد اهل سنت: (کل حدیث یرویه عدل ضابط عن مثله الی آخر الإسناد من غیر شذوذ و لا علة)
اهل سنت به تمام احادیثی که علاوه بر دو قید عدم شذوذ و عدم علة، دارای اسناد صحیحی از عدل ضابط باشند، عمل میکنند.
حدیث صحیح در نزد شیعه:
** حدیث صحیح از قدما تا قبل از زمان علامه حلی: (کل خبر عمل به الاصحاب او دلت القرائن علی صحته)
قدما در قبول حدیث فقط به صحت یا ضعف سند حدیث استدلال نمیکردند، بلکه به هر حدیثی که اصحاب به آن عمل کرده باشند و یا قرائنی دال بر صحتش وجود داشته باشد عمل مینمودند، که مسلماً یکی از این قرائن، اسناد حدیث به معصوم میباشد به معنای جزء العلة بودن آن. ... ادامه مطلب

تفاوت عمل به حدیث موثق و حسن، در نزد علامه حلّی و صاحب معالم و مرحوم آیت الله خویی

ملاک عمل به اخبار از سوی اصحاب و علماء از گذشته تا کنون دستخوش تغییرات متعددی شده است، و به همین دلیل هر یک از بزرگان این وادی، به نوعی از اخبار که در نزدشان حجیت بیشتری داشه باشد، عمل می فرمودند، مانند عمل نکردن به خبر موثق که از عصر علامه حلی در قرن هشتم، و توسط ایشان در بین علماء و بزرگان شیعه رواج و شهرت پیدا نمود.

تقابل مبنای مرحوم علامه حلی و صاحب معالم، با مبنای مرحوم آیت خوئی، مسئله ای می باشد که در این مقاله با توجه به بیانات ارزشمند حضرت آیت الله استاد سید احمد مددی، در صدد بیان آن می باشیم. ... ادامه مطلب

تفاوت نجاشی و شیخ طوسی در فهرست نویسی از نگاه حضرت استاد آیت الله مددی

مرحوم نجاشی کتاب شناس متبحری بوده که فقط به نقل اسامی کتبی که به دستشان رسیده اکتفا نمیکردند و در واقع در مورد نقل اسامی کتب و به صورت کلی در بحث کتابشناسی اجتهاد میکردند و به همین دلیل با توجه به قرائن و شواهد موجود و مورد اعتمادشان، کتب مختلف را نقل میکنند و مطالبی را که مورد قبولشان نبوده را به گونه ای نقل میکنند که مشعر به ضعف باشد.

به طور مثال ایشان در مورد کتاب (یوم و لیلة) که شبیه به رسائل عملیه امروزی بوده و ابن الولید در کتاب خود آن را متعلق به سلیمان دیلمی میداند، تصریح نمیکند بلکه عبارت خود را به گونه ای مینگارد تا ضعف این انتساب را اشکار سازد و مینویسد: (یرویه عنه ابنه محمد بن سلیمان) به این معنی که یا کتاب متعلق به سلیمان دیلمی نیست ودر واقع متعلق به پسرش است و اصلاً پسرش اشتباهاً کتاب را منتسب به پدر میداند، چرا که نوشتن کتابی مانند رساله عملیه آن هم در زمان حظور امام صادق علیه السلام از شخصی مانند سلیمان دیلمی که از بزرگان شیعه میباشد بسیار بعید و دور از ذهن است. ... ادامه مطلب

خط غلو و خط اعتدال در میان شیعه از نگاه حضرت استاد آیت الله مددی

در میان شیعه خط فکری غلو از سال 126 هجری توسط جابر بن یزید جعفی شروع شد، که غیر از غلو اعتقادی در افرادی مانند ابو الخطاب بوده است و میتوان آن را به غلو سیاسی نامگذاری کرد، البته در صورت قبول عبد الله بن سبأ باید بگوییم این خط غلو سیاسی از زمان امیر المؤمنین علیه السلام شروع شد اما میراث علمی نداشت.

وی اول بار در زمان حکومت بنی امیه در مسجد به صورت علنی اعلان کرد: (حدثنی وصی الأوصیاء) و مرادش امام باقر علیه السلام بود، و به همین دلیل اطرافیان جابر وی را به دیوانگی متهم کردند و معروف شد که: (جنّ جابر جنّ جابر= جابر دیوانه شده است، جابر دیوانه شده است).

حَمْدَوَيْهِ ، قَالَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ يَزِيدَ ، عَنِ اِبْنِ أَبِي عُمَيْرٍ ، عَنْ عَبْدِ اَلْحَمِيدِ بْنِ أَبِي اَلْعُلاَ ، قَالَ: دَخَلْتُ اَلْمَسْجِدَ حِينَ قُتِلَ اَلْوَلِيدُ ، فَإِذَا اَلنَّاسُ مُجْتَمِعُونَ، قَالَ فَأَتَيْتُهُمْ فَإِذَا جَابِرٌ اَلْجُعْفِيُّ عَلَيْهِ عِمَامَةُ خَزٍّ حَمْرَاءُ وَ إِذَا هُوَ يَقُولُ: حَدَّثَنِي وَصِيُّ اَلْأَوْصِيَاءِ وَ وَارِثُ عِلْمِ اَلْأَنْبِيَاءِ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ (عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ) ، قَالَ، فَقَالَ اَلنَّاسُ جُنَّ جَابِرٌ جُنَّ جَابِرٌ ... ادامه مطلب

سند هر چه صحیح تر باشد، مشکلش بیشتر می باشد!

برخی از بزرگان وادی فقه و اصول، از جمله مرحوم نائینی از عبارتی در کتب فقهی و اصولی خود استفاده می کنند که برای فهم آن، نیازمند به توضیحاتی می باشیم، و این امر توسط حضرت استاد مددی در دروس خارج فقه و اصول به وقوع پیوسته است، آنگونه که حضرت استاد با بیان شیوا و روشن خود، در توضیح این عبارت می فرمایند:
(إنّ النصّ، كلّما ازداد صحّة ازداد وهناً) هر چه صحیح تر باشد مشکلش بیشتر است!
این عبارت مرحوم نائینی در نگاه اوّل، تعجب آور می باشد، در حالی که منظور مرحوم نائینی از این عبارت این می باشد که در مورد روایاتی که اصحاب و بزرگان شیعه از آن اعراض کرده باشند و به آن عمل نفرموده باشند، هرچه صحت سند در روایت مذکور بیشتر باشد، و هرچه سلسله ی سند عالی تر و راویان آن روایت مورد وثوق بیشتری باشند، مشکل روایت بیشتر می شود، به این بیان که چگونه و چرا روایتی با سلسه ی سندی عالی و صحیح، مورد اعراض اصحاب و بزرگان شیعه قرار گرفته است؟ ... ادامه مطلب

نکاتی در مورد کتاب تفسیر علی بن ابراهیم قمی از نگاه حضرت استاد آیت الله مددی

1-راوی کتاب فعلی قطعاً علی بن ابراهیم قمی نیست.

2- در مواردی که راوی از لفظ (حدثنی) در ابتدای روایت استفاده میکند خودش روایت را شنیده و از کتاب علی بن ابراهیم نقل نمیکند.

3- راوی کتاب فعلی، قطعاً از شاگردان علی بن ابراهیم نیست با این که برخی از همعصران علی بن ابراهیم را درک کرده است. ... ادامه مطلب